พันธุกรรมทำให้ผู้หญิงผมร่วง ผมบาง ศีรษะล้านแบบผู้ชาย มีจริงหรือ ?
ดิฉันอายุ 35 ปี พ่อของดิฉันมีศีรษะล้าน และพี่ชายตอนนี้อายุ 37 ปี เริ่มมีศีรษะล้านคล้ายที่พ่อเป็น ส่วนตัวดิฉันเริ่มมีผมบางเช่นเดียวกัน ดิฉันเคยได้ยินมาว่าผู้หญิงไม่น่าจะมีศีรษะล้านจากกรรมพันธุ์ใช่หรือไม่คะ ?
ไม่ใช่
ก่อนอื่นต้องบอกก่อนเลยครับว่า ผู้หญิงสามารถมีปัญหาผมบางได้โดยรับอิทธิพลมาจากยีนทั้งจากพ่อหรือแม่แบบที่ผู้ชายได้รับมา แต่รูปแบบผมบางของผู้หญิงจะไม่ ล้าน เตียน โล่ง แบบในผู้ชายบางรายเป็น จะแสดงเป็นเพียงแค่ ผมบางจนมองเห็นหนังศีรษะ เท่านั้นและตำแหน่งผมบางจะไม่เป็นทั่วทั้งศีรษะ แต่จะเป็นเพียงตำแหน่งศีรษะด้านบน
ผมร่วงศีรษะล้านจากกรรมพันธุ์สามารถพบได้ทั้งในผู้หญิงและผู้ชาย แม้ว่าตัวการที่ทำให้เกิดผมร่วงชนิดนี้มาจาก ฮอร์โมนดีเฮชที (DHT - Dihydrotestosterone) ซึ่งเป็นอนุพันธุ์ของฮอร์โมนเพศชาย เทสโทสเทอโรน (Testosterone) ฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนนี้สามารถพบได้ในเพศหญิงด้วยแต่ปริมาณที่พบจะน้อยกว่าในเพศชายมาก DHT นี้สามารถทำให้เกิดผมร่วง ผมบางแบบกรรมพันธุ์ได้ ฮอร์โมนชนิดนี้อาจจะสูงขึ้นในผู้หญิงในบางสภาวะเช่น การใช้ยาคุมกำเนิดที่มีดัชนีแอนโดรเจนสูงหรือภาวะที่รังไข่ผลิตฮอร์โมนแอนโดรเจนมากขึ้น (เนื้องอกบางชนิดของรังไข่) การตรวจพิสูจน์ว่ามีฮอร์โมนนี้สูงขึ้นจริงหรือไม่ สามารถตรวจทางห้องปฏิบัติการได้โดยการตรวจเลือดหาระดับฮอร์โมนดังกล่าว หรือในบางรายพบว่าการทำงานของเอนไซม์ที่เปลี่ยนฮอร์โมนเทสโทสเตอรโรนไปเป็นดีเฮชที คือ 5-อัลฟารีดักเทส (TypeII 5-alpha reductase) มีมากขึ้นทำให้ไปจับกับตัวรับที่รากผมมากขึ้น เกิดการฝ่อของรากผม ผมจึงร่วงมากขึ้น
อีกกรณีที่อาจจะพบได้คือ ความสมดุลย์ของฮอร์โมนเปลี่ยนไป เช่น ในผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน ฮอร์โมนเพศหญิงลดลงอย่างรวดเร็ว ทำให้การทำงานของฮอร์โมนเพศชายเด่นขึ้นมา ดังนั้นจึงพบว่ามีผมร่วง ผมบาง มากขึ้นในผู้หญิงที่อายุมากขึ้นโดยเฉพาะในวัยหมดประจำเดือน
สาเหตุของผมร่วงมีอะไรบ้างคะ ?
ดิฉันอายุ 35 ปี สงสัยว่าตัวเองจะมีศีรษะล้านจากกรรมพันธุ์ เนื่องจากพ่อและพี่ชายมีศีรษะล้าน ดิฉันจะซื้อยาปลูกผมที่มีการโฆษณาตามท้องตลาดว่าช่วยเรื่องผมร่วงรักษาภาวะศีรษล้านจากกรรมพันธุ์มาใช้ได้หรือไม่คะ?
ไม่ควรซื้อยาเองเนื่องจาก สาเหตุของผมร่วงที่พบในผู้ชายมักเกิดจากกรรมพันธุ์ (Androgenetic Alopecia Male - Pattern Baldness) แต่ในผู้หญิงการหาสาเหตุของผมร่วงดูจะยุ่งยากมากกว่าในเพศชาย เนื่องจากมีปัจจัยหลายอย่างมากระตุ้นให้เกิดผมร่วง ส่วนใหญ่ผมร่วงในผู้หญิงมักจะมีสาเหตุตัวกระตุ้นที่ชัดเจน ส่วนน้อยที่จะเกิดจากพันธุกรรมอย่างเดียว
ผมร่วงจากกรรมพันธุ์ในผู้หญิงอาจจะเริ่มเกิดได้เมื่ออายุมากกว่า 30 ปี จะเริ่มสังเกตเห็นได้ชัดเมื่ออายุ 40 ปี และจะเริ่มชัดขึ้นเรื่อยๆ เมื่อเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน ผมร่วงชนิดนี้พบได้ประมาณร้อยละ 15 ของผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน สาเหตุของผมร่วงในผู้หญิงส่วนใหญ่เกิดจาก
- ความไม่สมดุลย์ของฮอร์โมน เช่น การตั้งครรภ์ (ผมร่วงหลังคลอด)
- การใช้ยาคุมกำเนิด
- ความเครียด ความกังวลที่รุนแรง
- ภาวะที่ทำให้มีไข้สูง
- ผลข้างเคียงของยาบางชนิด เช่น วิตามิน A ขนาดสูง, ยาลดความดัน (โดยเฉพาะกลุ่มยา ต้านเบต้า Beta-Blocker)
- การใช้สารเคมีที่รุนแรงกับเส้นผมและหนังศีรษะ ทำให้เกิดการอักเสบของหนังศีรษะและรากผม เช่น การดัดผม, ทำสีผม, ยืดผม
- ภาวะการขาดสารอาหารบางชนิด เช่น โลหิตจาง การขาดสังกะสี การขาดโปรตีน การรับประทานไขมันที่จำเป็นน้อยเกินไป เนื่องจากผู้หญิงมักจะจำกัดการรับประทานอาหารเพราะกังวลเรื่องรูปร่าง
- โรคประจำตัว เช่น โรคของต่อมไทยรอยด์, โรคพยาธิ, โรคแพ้ภูมิตัวเอง (SLE)